Toghchán uachtaránachta na hÉireann
| ||||
Cineál | aicme toghcháin ![]() | |||
---|---|---|---|---|
Tír | Éire ![]() | |||
Baint le limistéar údaráis | Éire ![]() | |||
Oifig le buachan | Uachtarán na hÉireann ![]() | |||
![](http://chped.net/https/upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ac/Flag_of_the_President_of_Ireland.svg/220px-Flag_of_the_President_of_Ireland.svg.png)
Is éard is toghchán uachtaránachta na hÉireann ná toghchán a reáchtáiltear le hUachtarán na hÉireann a roghnú. Is iondúil go dtarlaíonn sé gach 7 mbliana nó tar éis pé tréimhse a d'éireodh Uachtarán reatha as. Reáchtáladh an ceann is déanaí sa bhliain 2018 agus ba Mícheál D. Ó hUiginn a toghadh mar chomharba don phost don dara huair.
Forbhreathnú[cuir in eagar | athraigh foinse]
Caithfidh iarrthóirí:
- a bheith ina shaoránach Éireannach
- 35 bliain a bheith caite acu
- a bheith ainmnithe ag:
- ar a laghad fiche comhalta de chuid an Oireachtais, nó
- ar a laghad ceithre comhairle chontae nó cathrach, nó
- é/í féin (i gcás má tá téarma amháin déanta acu cheana).
Toghcháin[cuir in eagar | athraigh foinse]
![](http://chped.net/https/upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Michael_D._Higgins_2006.jpg/60px-Michael_D._Higgins_2006.jpg)
2018[cuir in eagar | athraigh foinse]
Bhí an toghchán ar siúl ar an 26 Deireadh Fómhair 2018 agus toghadh Mícheál D. Ó hUiginn in athuair.
2011[cuir in eagar | athraigh foinse]
Mícheál D. Ó hUiginn a toghadh ar 27 Deireadh Fómhair 2011 mar chomharba ar Mháire Mhic Ghiolla Íosa don phost.
![](http://chped.net/https/upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/62/Mary_McAleese.jpg/60px-Mary_McAleese.jpg)
1997[cuir in eagar | athraigh foinse]
Toradh toghcháin:
- Máire Mhic Ghiolla Íosa, Fianna Fáil 45.2%;
- Mary Banotti, Fine Gael ,29.3%;
- Dana Rosemary Scallon, 13.8%;
- Adi Roche Lucht Oibre, 6.9%;
- Derek Nally, Neamhspleách, 4.7%.
![](http://chped.net/https/upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/02/Mary_Robinson-Obama31.04secs.png/60px-Mary_Robinson-Obama31.04secs.png)
1990[cuir in eagar | athraigh foinse]
Toradh toghcháin:
- Máire Mhic Róibín, Lucht Oibre, 38.9%;
- Brian Ó Luineacháin, Fianna Fáil, 44.1%;
- Austin Currie, Fine Gael, 17.0%.
![](http://chped.net/https/upload.wikimedia.org/wikipedia/ga/thumb/8/8d/Erskine-h-childers.jpg/60px-Erskine-h-childers.jpg)
1973[cuir in eagar | athraigh foinse]
Toradh toghcháin:
- Erskine Childers, Fianna Fáil 51.9%;
- Tom O'Higgins Fine Gael 48.0%.
1966[cuir in eagar | athraigh foinse]
Toradh toghcháin:
- Éamon de Valera, Fianna Fáil, 50.5%;
- Tom O'Higgins, Fine Gael 49.5%.
![](http://chped.net/https/upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2b/Eamon_de_Valera_c_1922-30.jpg/60px-Eamon_de_Valera_c_1922-30.jpg)
1959[cuir in eagar | athraigh foinse]
Toradh toghcháin:
- Éamon de Valera, Fianna Fáil, 56.3%;
- Seán Mac Eoin, Fine Gael 43.7%.
![](http://chped.net/https/upload.wikimedia.org/wikipedia/ga/thumb/0/09/Sean_T_O_Kelly.jpg/60px-Sean_T_O_Kelly.jpg)
1945[cuir in eagar | athraigh foinse]
Toradh toghcháin:
- Seán T. Ó Ceallaigh, Fianna Fáil 49.5%;
- Seán Mac Eoin, Fine Gael 30.9%;
- Patrick McCartan, Lucht Oibre agus Clann na Talmhan19.6%;
1938[cuir in eagar | athraigh foinse]
Ba é Dubhghlas de hÍde, a toghadh gan iomaíocht, an chéad Uachtarán sa bhliain 1938.